Wat is een zorgvolmacht?

 

Een zorgvolmacht is een juridisch document waarin u iemand aanwijst om uw vermogen te beheren. De zorgvolmacht stelt deze persoon (de lasthebber) in staat om bepaalde beslissingen te nemen als u daar zelf niet meer toe in staat bent. Sinds 1 maart 2019 kan deze volmacht ook persoonlijke zorgbeslissingen omvatten, wat het een veelzijdig instrument maakt voor zowel vermogens- als zorgplanning.

 

In de laatste jaren is de zorgvolmacht aan een steile opmars bezig - en dat hoeft niet te verwonderen. Steeds meer mensen worden in hun nabije omgeving geconfronteerd met een vorm van wilsonbekwaamheid. Denk bijvoorbeeld aan dementie, een hersenbloeding of een coma na een ongeval. Isabelle De Wit, expert Wealth Planning bij Mercier Van Lanschot, verduidelijkt:

Waarom nu al een zorgvolmacht overwegen?

 

Meestal is een zorgvolmacht in de eerste plaats bedoeld als voorzorgsmaatregel. De zorgvolmacht treedt dan pas in werking als het nodig is. U kiest zelf hoe dit moet worden vastgesteld, bijvoorbeeld aan de hand van medische attesten. Daarnaast is het ook perfect mogelijk om de volmacht gedifferentieerd te laten ingaan. U kunt beslissen om sommige zaken, zoals het beheer van uw bankrekeningen, nu al uit handen te geven, terwijl u de volmacht om ‘grote beslissingen’ te nemen pas laat ingaan bij wilsonbekwaamheid.

 

Verschillende vormen van de zorgvolmacht

 

Een zorgvolmacht kan zowel in een authentieke akte via een notaris als onderhands opgemaakt worden. De authentieke vorm is vereist wanneer men aan de lasthebber de volmacht wil geven om daden van beschikking te stellen waarvoor een authentieke akte vereist is. Denk bijvoorbeeld aan een notariële schenking of de verkoop van een onroerend goed. Aangezien het vaak de wens van de familie is dat de lasthebber effectief deze bevoegdheid verkrijgt, wordt het sterk aanbevolen om beroep te doen op een notaris.

 

Let op: het is te allen tijde essentieel om uw zorgvolmacht te registreren in het Centraal Register van Lastgevingsovereenkomsten (= CRL). Zonder registratie vervalt de volmacht bij wilsonbekwaamheid. Als de volmacht via een notaris wordt opgesteld, gebeurt de registratie automatisch.

 

Uitgelicht: enkele toepassingen van een zorgvolmacht

 

De beslissingen en handelingen die u overlaat aan uw lasthebber dient u als lastgever nauwkeurig op te lijsten. Enkele voorbeelden:

 

• Het openen van een bankrekening;
• Het beheren van een beleggingsportefeuille;
• Het betalen van belastingen, etc.

 

Daarnaast kunt u ook vastleggen hoe deze handelingen uitgevoerd moeten worden. Zo geeft u bijvoorbeeld aan dat duurzame beleggingen uw voorkeur genieten, dat het risico van uw portefeuille beperkt moet blijven of dat u wenst te werken met een geprefereerde bank.

 

De zorgvolmacht in het kader van successieplanning

 

Ook beslissingen in het kader van successieplanning maken steeds vaker deel uit van een zorgvolmacht. Denk bijvoorbeeld aan de bevoegdheid om vastgoed te verkopen en schenkingen te doen. Via zogenaamde 'sterfbedschenkingen' van roerende goederen - lees: banktegoeden of effecten – kan u de progressieve tarieven van de erfbelasting minimaliseren. Hiervoor kunt u best heldere spelregels vastleggen. Het is immers belangrijk dat de volmacht om te schenken voldoende nauwkeurig en specifiek omschreven wordt. U kunt bijvoorbeeld bepalen dat een schenking enkel kan gebeuren met voorbehoud van vruchtgebruik ten gunste van afstammelingen en/of de partner. Het kan ook enkel betrekking hebben op een bepaald vermogen of u kan bepalen dat een minimaal bedrag nog op uw rekening moet behouden blijven.

   

In de kijker: meer dan vermogensrechtelijke belangen

 

Naast de vermogensrechtelijke belangen, kunt u ook persoonsgebonden belangen regelen via de zorgvolmacht. U kunt bijvoorbeeld in de zorgvolmacht uw voorkeur opgeven voor een rusthuis, alsook regelingen treffen met betrekking tot de Wet Patiëntenrechten.

 

De zorgvolmacht, een interessant instrument

 

U merkt het meteen: een zorgvolmacht biedt aanzienlijke voordelen voor uw persoonlijke en financiële toekomst. Door zelf de regie te houden over wie uw belangen behartigt, voorkomt u dat een externe bewindvoerder door de vrederechter wordt aangesteld. Hieronder vindt u enkele concrete voordelen van een zorgvolmacht:

Door nu al actie te ondernemen, kunt u uw toekomst en die van uw dierbaren beschermen. Met meer gemoedsrust als gevolg. Wilt u meer weten over hoe een zorgvolmacht in uw situatie kan worden toegepast? Neem contact op met ons Wealth Planning-team voor deskundig advies en begeleiding.

 

Opgelet: deze blog werd gepubliceerd op 21 mei 2025. De huidige wet- en regelgeving kan ondertussen variëren met de inhoud van deze publicatie.