Vlabel maakt een onderscheid tussen gesplitste inschrijvingen met maatschap en zonder maatschap.
De Vlaamse belastingadministratie (Vlabel) heeft haar standpunt over de gesplitste aankoop aangevuld(1) met een nieuwe visie op de incorporatie van vruchten bij effecten en geldbeleggingen die gesplitst worden aangehouden. Wat betekent dat concreet?
Effecten of geldbeleggingen worden vaak geschonken met voorbehoud van vruchtgebruik. Dat betekent dat de blote eigendom aan de begiftigde toekomt en dat de schenker zelf het vruchtgebruik behoudt. Er ontstaat op die manier een gesplitste eigendomsverhouding of een zogenaamde gesplitste inschrijving.
Vlabel maakt in haar standpunt een onderscheid tussen schenkingen met een maatschap en schenkingen zonder maatschap.
Gesplitste inschrijving zonder maatschap
Bij een schenking van een effectenportefeuille met voorbehoud van vruchtgebruik, heeft de vruchtgebruiker recht op de vruchten (interesten, dividenden ...) die het kapitaal voortbrengt.
Stel dat hij die vruchten niet wil opnemen, maar wil laten aangroeien bij het kapitaal. Wat is dan het gevolg bij het overlijden van de vruchtgebruiker?
Volgens Vlabel vindt in dat geval een bedekte bevoordeling plaats ten voordele van de blote eigenaar. Dat betekent dat de blote eigenaar bij het overlijden van de vruchtgebruiker erfbelasting zal moeten betalen over de waarde van de niet-uitgekeerde vruchten.
Gesplitste inschrijving met maatschap
Een effectenportefeuille kan ook geschonken worden in combinatie met een maatschap.
De schenker richt dan eerst een maatschap op waarin hij effecten of geldbeleggingen inbrengt. In ruil voor die inbreng krijgt hij aandelen van de maatschap. Vervolgens schenkt hij de aandelen aan de begiftigde. Gebeurt die schenking met voorbehoud van vruchtgebruik, dan ontstaat er een gesplitste eigendomsverhouding of gesplitste inschrijving.
In een maatschap beslissen de vennoten op de jaarlijkse algemene vergadering om de vruchten van de maatschap al dan niet uit te keren. Wat is het gevolg als de algemene vergadering beslist om de vruchten niet uit te keren aan de vruchtgebruiker, maar te incorporeren in het kapitaal?
Vlabel heeft verduidelijkt dat zij de beslissing tot incorporatie van de vruchten niet als een bedekte bevoordeling, maar als een onrechtstreekse schenking beschouwt.
Het aanvullende standpunt betekent dat bij een overlijden van de vruchtgebruiker binnen de drie jaar na de beslissing tot incorporatie de blote eigenaar erfbelasting zal moeten betalen over de waarde van de niet-uitgekeerde vruchten.
Die situatie kun je vermijden door de schenking van de niet-uitgekeerde vruchten vóór het overlijden van de vruchtgebruiker te registreren en schenkbelasting te betalen. Zo kan bij een nakend overlijden van de vruchtgebruiker de schenking van de vruchten in extremis aan 3% of 7% schenkbelasting(2) geregistreerd worden.
Het aanvullende standpunt van Vlabel is van toepassing vanaf 9 november 2021.
(1) Aanvulling van 21 juni 2021 bij standpunt nr. 20067, gepubliceerd op 9 november 2021.
(2) In het Vlaamse Gewest bedraagt de roerende schenkbelasting 3% in de rechte lijn en tussen echtgenoten, wettelijk samenwonenden en feitelijk samenwonenden die meer dan 1 jaar samenwonen en 7% tussen alle andere personen.